“Megaloman” kelimesi, kendisini aşırı büyük, önemli, güçlü ya da özel gören, çoğu zaman da başkalarından üstün olduğunu düşünen kişileri tanımlamak için kullanılır.
Psikolojik olarak bu durum megalomani (büyüklük sanrısı) olarak adlandırılır ve narsisizm ile benzerlikler gösterse de, daha uç ve abartılı bir seviyededir.
Özellikleri
Aşırı özgüven ve kibir: Kendini herkesten daha üstün görür.
Sınırsız güç ve başarı hayalleri: Gerçekçi olmayan hedefler peşindedir.
Eleştiriye tahammülsüzlük: Yanlışını kabul etmez, eleştiriyi saldırı olarak algılar.
Başka insanların fikirlerini küçümseme: Karşısındakini değersiz hissettirebilir.
Kontrol etme isteği: Ortamı ve insanları yönetme arzusu yüksektir.
Psikolojide Yeri
Megalomani, bir kişilik bozukluğu olarak DSM-5’te ayrı bir tanı değildir; genellikle Narsistik Kişilik Bozukluğu veya Paranoid Bozukluk gibi durumların bir parçası olarak görülür.
Ağır vakalarda psikoz tablosunun içinde, özellikle manik ataklar ya da şizofrenide görülebilir.
Günlük Hayatta
Megaloman bir kişi:
Sürekli övülmek ve onaylanmak ister.
Kendi başarısını olduğundan büyük gösterir.
Başkalarının duygularını önemsemeden hareket edebilir.
İstersen sana megaloman ile narsist arasındaki farkı da detaylı anlatabilirim, çünkü ikisi çok karıştırılır.
1. Tanım ve Yoğunluk
Narsist: Kendine aşırı hayran, sürekli beğenilme ve onaylanma ihtiyacı olan kişi.
Megaloman: Kendini yalnızca üstün görmez, aynı zamanda olağanüstü güç, zeka veya yeteneklere sahip olduğuna inanır. Bazen bu inanç gerçeklikten kopmuş seviyededir.
2. Gerçeklik Algısı
Narsist: Gerçek dünyada yaşar, fakat başarılarını abartır.
Megaloman: Gerçeklikten kopabilir, bazen sanrılar (delüzyonlar) görülebilir. Mesela “Ben dünyanın en büyük lideriyim” veya “Tarihi ben değiştireceğim” gibi.
3. Psikolojik Düzey
Narsist: Bir kişilik bozukluğu kategorisindedir (Narsistik Kişilik Bozukluğu).
Megaloman: Kişilik bozukluğu olabileceği gibi, manik atak, psikoz veya şizofreni gibi ağır ruhsal hastalıkların belirtisi olabilir.
4. Davranış Biçimi
Narsist: İnsanları kendi egosunu beslemek için kullanır, eleştiriye çok duyarlıdır.
Megaloman: İnsanları kontrol altına almak, yönetmek, hatta “tarihi değiştirmek” gibi büyük hedefler peşindedir.
5. Ölçek
Narsist: “Ben çok özelim.”
Megaloman: “Ben eşsizim ve dünyayı ben değiştireceğim.”
Her megaloman biraz narsisttir ama her narsist megaloman değildir.
Megalomani, narsisizmin daha uç, hatta bazen hastalık boyutuna ulaşmış hali gibidir.
İstersen sana günlük hayattan narsist ve megaloman davranışlara örnek bir tablo yapabilirim, böylece farkı gözünle görebilirsin.
